CIRI - CIRI PERBANDARAN TAMADUN ROM

SOALAN :

“ Masyarakat Rom terkenal kerana kebolehan mereka membina bandar-bandar terancang”. Berdasarkan penyataan ini, huraikan ciri-ciri perbandaran dalam tamadun Rom.

Jawapan :

Bandar memainkan peranan yang penting dalam perkembangan sesuatu tamadun. Istilah bandar merujuk kepada suatu kawasan yang dihuni oleh ramai penduduk dan sebahagian besarnya boleh membaca dan menulis serta terlibat dalam kegiatan perdagangan. Perbandaran dalam tamadun Rom merupakan perbandaran yang terkenal kerana kebolehan masyarakatnya membina bandar-bandar terancang yang lengkap dengan pelbagai kemudahan. Bandar-bandar di Rom dilengkapi dengan pelbagai kemudahan seperti rumah ibadat, teater, sarkas dan juga colleseum. Falsafah hidup masyarakat Rom yang menekankan aspek praktikal mempengaruhi perbandaran dalam tamadun Rom malah dalam pembinaan bandar, masyarakat Rom amat menitikberatkan utiliti iaitu kegunaan.

Perkembangan bandar didorong oleh penubuhan Majlis Perbandaran. Majlis Perbandaran ini ditubuhkan sekitar abad kedua masihi. Majlis Perbandaran memainkan peranan yang penting dalam perkembangan bandar malah pentadbirannya dijalankan tanpa sebarang campur tangan daripada kerajaan pusat. Ini membuktikan Majlis Perbandaran merupakan badan pentadbir yang bebas daripada sebarang campur tangan daripada mana-mana pihak. Oleh itu, kemunculan Majlis Perbandaran membawa kemajuan dan keselesaan hidup kepada masyarakat di bandar.

Bandar-bandar di Rom juga dibina secara terancang dan dijaga dengan rapi. Bandar-bandar ini dilengkapi dengan pelbagai kemudahan awam. Antara kemudahan awam yang disediakan ialah pejabat, dewan orang ramai, panggung, colleseum,perpustakaan malah terdapat juga ampiteater. Bandar-bandar ini dilengkapi dengan pelbagai kemudahan untuk memenuhi sifat praktikal masyarakat Rom. Di dalam bandar-bandar Rom juga mempunyai bangunan-bangunan agung. Antara bangunan agung dan ciri-ciri keistimewaan adalah seperti Colleseum dan Pantheon. Colleseum ialah sebuah panggung terbuka dan berbentuk bulat yang dibina pada tahun 80 M. Cirri istimewanya ialah ia berbentuk melengkung dan dapat memuatkan 50 000 orang penonton. Pantheon pula ialah sebuah kuil yang berbentuk bulat yang dibina pada tahun 2 M.

Ciri perbandaran ketiga ialah ciri-ciri kemewahan. Bandar-bandar ini dinaugi oleh golongan kelas menengah yang sanggup berbelanja untuk menambahkan lagi kecantikan dan imej bandar. Sebagai contoh, Marcus Ulpius Carminus dari Aphrodisa menderma lebih kurang 150 000 dinar untuk meningkatkan imej bandar. Antara ciri-ciri kemewahan yang terdapat di bandar ialah teater, forum dan istana. Di samping itu, pintu gerbang yang dihias dengan pelbagai ukiran, patung dan monumen juga didirikan. Ciri kemewahan ini jelas dilihat di Pompei iaitu bandar yang terpenting di Rom. Bandar ini dilengkapi dengan pelbagai kemudahan seperti sistem pemanas, rumah ibadat, kedai, pintu gerbang, mahkamah dan perpustakaan. Menjelang tahun 80 M, bandar ini didiami 50 000 orang penduduk.

Bandar-bandar di Rom juga dilengkapi dengan jaringan jalan raya yang lurus, lebar, bersih dan berturap. Pembinaan jalan raya memudahkan komunikasi antara kerajaan pusat dengan bandar-bandar di provinsi. Jalan-jalan ini digunakan untuk tujuan perdagangan, kurier dan pergerakan askar. Deretan tiang didirikan di sepanjang jalan berturap bagi menberi perlindungan daripada panas cahaya matahari dan hujan. Jalan-jalan ini digunakan untuk menghantar utusan ke seluruh empayar dengan menggunakan kereta kuda. Terdapat lebih kurang 20 batang jalan besar yang menyambungkan seluruh empayar dengan Rom untuk semua aktiviti kehidupan.selain itu, terdapat juga jambatan sebagai alternatif kedua. Ini jelas terbukti apabila terdapat 2000 jambatan di seluruh Itali dan 10 daripadanya terdapat di Rom.

Kemudahan sistem bekalan air juga menjadi satu ciri penting dalam kerajaan Rom. Bandar-bandar ini dilengkapi dengan sistem bekalan air yang terbaik di dunia. Bekalan air diperolehi daripada saluran bawah tanah. Di Rom terdapat dua “aquaduets” sebagai punca bekalan air. Salah satunya ialah Aqua Marcia yang membekalkan satu juta liter air sejam ke seluruh empayar Rom. Air-air ini juga diperolehi daripada 14 saliran dan akan disalurkan ke rumah-rumah kediaman melalui paip air sepanjang 165km untuk memenuhi keperluan harian penduduk Rom. Dengan adanya saluran air yang teratur dan sistematik, penduduk dapat memperolehi bekalan air yang secukupnya pada zaman aman mahupun zaman peperangan.

Selain itu, bandar-bandar di Rom juga dilengkapi dengan sistem pembentungan yang teratur. Bandar-bandar ini dilengkapi dengan saluran najis yang baik. Sebagai contoh, saliran najis terbesar di Rom disambungkan ke Sungai Tiber. Saluran najis juga terdapat di Gaul dan Britain.

Kesimpulanya, masyarakat Rom memberikan sumbangan besar dalam pembinaan bandar-bandar terancang. Bandar-bandar ini dilengkapi dengan pelbagai kemudahan untuk memenuhi keperluan dan keselesaan harian penduduk. Kemudahan-kemudahan ini menunjukkan penduduk di empayar Rom hidup dengan penuh kemewahan dan keselesaan. Mereka menikmati kehidupan awam peribadi yang cukup selesa setanding dengan kehidupan zaman moden. Jelas disini, perkembangan bandar merupakan satu elemen penting perkembangan sesuatu tamadun. Bandar Rom telah menjadi pengukur kepada perkembangan bandar dalam tamadun awal yang indah hingga hari ini.

LATAR BELAKANG EKONOMI SEBELUM MERDEKA

BAB 12 : PEMBANGUNAN SOSIAL DAN EKONOMI
LATAR BELAKANG EKONOMI SEBELUM MERDEKA

1. Merupakan dua faktor penting yang menyumbang kepada kemakmuran negara dan kesejahteraan rakyat.

2. Perkembangan ekonomi dan sosial memerlukan masyarakat yang berpendidikan supaya dapat menghasilkan penduduk yang berilmu dan pekerja yang mahir.

3. Di zaman penjajahan pembangunan sosial dan ekonomi berkait rapat dengan dua bahan mentah utama :

i. Bijih timah
ii. Getah

4. Negara dapat membangun dengan cepat bagi menampung keperluan penduduknya dan membiayai pentadbiran penjajah.

5. Dasar pentadbiran British hanya memberi tumpuan kepada pengeluaran bijih timah dan getah sebagai sumber pendapatan yang utama dan mengakibatkan ketidakseimbangan antara kawasan.

6. Hal ini mengakibatkan jurang ekonomi antara kaum yang sedia wujud bertambah teruk.

7. Menyebabkan kerajaan terdorong untuk memyelesaikan masalah ketidakseimbangan ekonomi yang diwarisi di zaman pemerintahan penjajah melalui pelbagai program dan dasar.

8. Ekonomi Tanah Melayu mula berkembang dengan pesat menjelang akhir tahun ke-19 sewaktu perluasan kuasa British dan menyebabkan perubahan dari segi politik dan ekonomi di samping keamanaan dapat dipulihkan.

9. Ekonomi yang bercorak sara diri mula bertukar kepada ekonomi komersial secara beransur-ansur.

10. Selain modal tempatan,modal pihak asing juga dilaburkan ke dalam sektor seperti perlombongan dan perladangan bagi tujuan eksport.

11. Faktor-faktor yang mengalakkan perkembangan ekonomi Tanah Melayu sebelum Perang Dunia Pertama :

(a) Penggunaan kapal wap mempercepat perjalanan dari Eropah ke Timur Jauh.
(b) Keperluan bahan mentah oleh negara perindustrian di Barat.
(c) Pembukaan Terusan Suez memendekkan lagi masa dan jarak perlayaran.

12. Kedudukan Tanah Melayu yang kaya dengan bahan mentah menarik minat kuasa-kuasa Barat.Mereka berusaha menperluaskan pengaruh di negeri-negeri Melayu kerana sultan dan pembesar menerima kemasukan modal dan teknologi dari luar.

13. Mendorong lebih banyak lombong bijih timah dan ladang getah dibuka.Tenaga buruh dari luar,terutamanya dari China dan India dibawa masuk untuk berkerja di lombong bijih timah dan ladang getah.

14. Walaupun ekonomi berkembang pesat,tetapi kegiatan ekonomi Tanah Melayu tidak dipelbagaikan dan hanya memberi tumpuan kepada dua jenis komoditi iaitu bijih timah dan getah serta menyebabkan Tanah Melayu terlalu bergantung kepadanya.

15. Sewaktu kemelesetan ekonomi dunia melanda sekitar tahun 1929-31,ekonomi Tanah Melayu terjejas teruk dan mengakibatkan pengeluaran komoditi lain seperti kelapa sawit,kelapa kering dan nanas.

16. Jalan raya dan jalan kereta api dibina untuk menghubungkan ladang-ladang di samping bekalan air dan elektrik disediakan.

17. Kesan daripada kemajuan sistem perhubungan dan pengangkutan wujudnya pembangunan ekonomi yang tidak seimbang di antara negeri dan wilayah.

18. Proses pembangunan dan pertumbuhan bandar-bandar baharu lebih tertumpu di negeri-negeri di pantai Barat seperti Johor,Negerri Sembilan,Perak dan Selangor.

19. Hal ini disebabkan oleh bandar-bandar baharu ini muncul di sekitar kawasan pengeluaran bijih timah dan getah.

DASAR LUAR MALAYSIA DALAM TEMPOH 1957-63 BERSIFAT PRO-BARAT DAN ANTI-KOMUNIS

JAWAPAN :

Dasar luar Malaysia dalam tempoh 19757-1963 lebih bercorak pro-Barat dan anti-komunis kerana banyak dipengaruhi oleh corak kepimpinan Tunku Abdul Rahman yang pro-Barat dan anti-komunis kerana suasana politik dunia ketika itu yang mengalami perang dingin. Blok Barat diketui oleh Amerika Syarikat manakala Blok Timur diketui oleh Rusia. Pada masa yang sama, Tanah Melayu mengalami darurat ekoran tindakan Parti Komunis Malaya (PKM) yang ingin mengambil alih kuasa pemerintahan seara kekerasan.

Sebab-sebab Tanah melayu mengamalkan dasap pro-Barat dan anti-komunis pada tahun 1957-63 ialah isu keselamatan negara. Pada masa ini, Tanah Melayu baru sahaja mencapai kemerdekaan. Soal keselamatan menjadi masalah utama yang dihadapi. Tanah Melayu hanya mempunyai sebuah Regimen Melayu Diraja, tanpa mempunyai angkatan tentera udara mahupun laut. Sebarang serangan dari luar tidak mampu dihadapi oleh Tanah Melayu secara sendirian. Keadaan ini menyebabkan Tanah Melayu menandatangani Perjanjian Pertahanan Anglo-Malaya (AMDA) dengan British. Melalui perjanjian ini, Britain memberi jaminan akan memberi bantuan ketenteraan kepada Tanah Melayu jika Tanah Melayu diceroboh atau diancam musuh.

Selain itu, ancaman komunis di rantau Asia Tenggara terutamanya perkembangan di Vietnam menyebabkan Tanah Melayu mengambil sikap yang serius terhadap perkembangan tersebut. Tanah Melayu memberi sokongan yang kuat terhadap tindakan Amerika Syarikat membendung pengaruh komunis di selatan Vietnam. Malah Tanah Melayu juga tidak mengiktiraf Republik Rakyat China sebagai mewakili rakyat negara China di Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB). Sebaliknya Tanah Melayu menjalinkan hubungan dengan Taiwan di peringkat konsular. Ini kerana Tanah Melayu membataskan hubungan luar kepada negara yang mengamalkan sistem demokrasi dan bukan komunis seperti Amerika Syarilkat, Britain, Indonesia dan India.

Di samping itu, ancaman komunis di dalam negara juga menyebabkan dasar luar negara bercork anti-komunis. Kegagalan Rundingan Baling 1955, menyebabkan komunis melancarkan Perang Gerila setelah perjuangan melalui cara berpelembagaan tidak Berjaya. Dalam rundingan itu, Tunku meminta PKM meletakkan senjata dan menerima tawaran pengampunan kerajaan. Chin Peng tidak bersetuju dengan permintaan itu, sebaliknya meminta PKM bergerak sebagai parti politik yang sah. Rundingan Baling berakhir dengan kegagalan kerana kerajaan enggan tunduk dengan tuntutan PKM.

Kepentingan ekonomi menjadi sebab mengapa dasar luar negara bercorak pro-Barat. Selepasa mencapai kemerdekaan, Tanah Melayu mewarisi ekonomi gatah dan bijih timah. Tanah Melayu amat bergantung kepada komoditi ini. Oleh itu, Tanah Melayu memerlukan bantuan dari Barat terutamanya Britain dan Amerika Syarikat untuk memasarkan seksort getah dan bijih timah. Selain itu, sebahagian besar agensi dan syarikat perdagangan utama di Tanah Melayu masih dikuasai oleh syarikat Britain. Oleh itu, Tanah Melayu masih bergantung kepada Britain dari segi ekonomi.
Latar belakang keperibadian Tunku Abdul Rahman merupakan sebab perlaksanaan dasar pro-Barat di Tanah Melayu. Tunku dibesarkan dalam suasana kebaratan dan mendapat pendidikan di Barat. Oleh itu, beliau lebih selesa dengan sikap pro-Barat.

Selain itu, latar belakang pemimpin yang anti-komunis telah menjadi faktor mengapa corak dasar luar bersifat anti-komunis. Tunku Abdul Rahman juga mempunyai sikap anti-komunis yang kuat kerana ancaman komunis di dalam negara. Tunku lebih percaya dengan pentadbiran yang bercorak demokrasi berbanding dengan sistem komunis kerana sewaktu PKM mentadbir Tanah Melayu, pengistiharaan darurat terpaksa dilaksanakan. Hal ini kerana, kegiatan PKM semakin mengganas dan terlibat dalm banyak pembunuhan. PKM telah melakukan sebanyak 191 pembunuhan dan dalam tempoh enam bulan pertama tahun 1948, sebanyak 107 pembunuhan dilakukan. Oleh itu, Tunku lebih mempercayai corak pentadbiran Barat yang demokrasi berbanging pentadbiran yang bercorak komunis.

Kesimpulannya, dasar luar Malaysia dalam tempoh 1957-63 lebih bersifat pro-Barat dan anti-komunis. Keadaan ini dipengaruhi oleh faktor politik,ekonomi ketika itu serta latar belakang peribadi pemimpin yang bertanggungjawab menggubal dasar luar negara.